Przegląd mediów 14-20 grudnia 2015 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 14-20 grudnia 2015 r.:

Defence24 - Oficjalna inauguracja polsko - litewskiego mostu energetycznego

W poniedziałek, 14 grudnia, odbyła się oficjalna inauguracja projektu ‪‎LitPolLink‬ - polsko-litewskiego mostu energetycznego. Dzięki realizacji tej inwestycji domknięty zostanie tzw. "Baltic Ring" - system połączeń energetycznych wokół Morza Bałtyckiego. "Inwestycja jest częściowo finansowana przez Unię Europejską. Łączna wielkość nakładów poniesionych po stronie polskiej na realizację projektu budowy mostu elektroenergetycznego to ok. 1,8 mld złotych, z czego dofinansowanie unijne wynosi ok. 868 mln zł" - przypomina portal Energetyka24.

Kurier Wileński - Litwa zintegrowała się z sieciami energetycznymi Europy Zachodniej

O ceremonii otwarcia LitPolLink‬ oraz ‪NordBalt‬ (połączenie elektroenergetyczne Litwy ze Szwecją) pisze również "Kurier Wileński". Uroczystość miała miejsce w Pałacu Władców, uczestniczyli w niej prezydent Dalia Grybauskaitė, premier Algirdas Butkevičius, minister energetyki Rokas Masiulis ze strony litewskiej wicepremier Mateusz Morawiecki, minister energetyki Krzysztof Tchórzewski ze strony polskiej, a także premier Łotwy Laimdota Straujuma, premier Estonii Taavi Roivas, minister energetyki Szwecji Ibrahim Baylan oraz dyrektorzy spółek z Litwy, Polski i Szwecji, które realizowały projekt.

Wilnoteka - Wicepremier polskiego rządu spotkał się z przedstawicielami społeczności polskiej

Wicepremier Mateusz Morawiecki, który gościł w Wilnie z okazji oficjalnej inauguracji projektu ‪LitPolLink‬ spotkał się także z przedstawicielami społeczności polskiej na Litwie: liderem AWPL Waldemarem Tomaszewskim oraz sygnatariuszem Aktu Niepodległości Litwy mec. Czesławem Okińczycem. W spotkaniu uczestniczyli również ambasador RP w Wilnie Jarosław Czubiński oraz sekretarz stanu w MSZ odpowiedzialny m. in. za politykę polonijną, Jan Dziedziczak.

Tygodnik Powszechny - Dodatek: Mikalojus Konstantinas Čiurlionis

W numerze 50 "Tygodnika Powszechnego" ukazał się specjalny dodatek poświęcony twórczości wybitnego litewskiego malarza i kompozytora Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa (1875-1911). Towarzyszy on wystawie "Čiurlionis. Litewska opowieść", którą można do 31 stycznia 2016 r. oglądać w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. W dodatku znalazły się eseje i artykuły na temat osoby Čiurlionisa i jego dzieł, a wśród autorów m. in. litewski eseista Tomas Venclova, muzykolog Marcin Gmys, historyk sztuki Wiesław Juszczak i krytyk Piotr Kosiewski, a także wywiad z kuratorką wystawy Natalią Żak.

Rzeczpospolita - Troska o szkoły. Litwini kokietują Polaków

W ubiegły czwartek litewski Sejm przyjął rezolucję w sprawie szkół mniejszości narodowych. W rezolucji posłowie stwierdzają, że Litwa w dalszym ciągu będzie zapewniać mniejszościom warunki do nauki w szkołach. Inicjatorem uchwały był przedstawiciel Liberałów i były minister edukacji Gintaras Steponavičius. O szczegółach tej inicjatywy pisze w "Rzeczpospolitej" Jerzy Haszczyński. "Stepanavičiusa z pewnością można krytykować za wiele rzeczy, jak chociażby za nowelizację ustawy o oświacie, jednak intencje i wymowa rezolucji były słuszne" - tak sprawę komentuje w artykule dziennikarz portalu Radio Znad Wilii Antoni Radczenko.

Przegląd mediów 7-13 grudnia 2015 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 7-13 grudnia 2015 r.:

Ośrodek Studiów Wschodnich - Między kontynuacją a adaptacją: polityka bezpieczeństwa i siły zbrojne państw bałtyckich

W najnowszej analizie Ośrodka Studiów Wschodnich dotyczącej polityki bezpieczeństwa krajów bałtyckich Piotr Szymański pisze o działaniach podjętych przez władze tych krajów w reakcji na wzrost zagrożeń w regionie (przede wszystkim na aneksję Krymu i zwiększenie rosyjskiej aktywności militarnej): "Zmiany w polityce bezpieczeństwa i siłach zbrojnych Litwy, Łotwy i Estonii obejmują m.in. podniesienie wydatków obronnych, wzrost liczby żołnierzy i członków ochotniczych formacji obrony terytorialnej, przyspieszenie programów modernizacyjnych, a w przypadku Litwy wznowienie poboru".

Gazeta Wyborcza - Kraków był dla Litwinów bramą na Zachód

Dziennikarz Gazety Wyborczej Kraków Łukasz Grzesiczak wybrał się na spacer litewskimi śladami w Krakowie. Na trasie spaceru znalazły się tak znane punkty topograficzne Krakowa jak pomniki: Grunwaldzki czy Mickiewicza, Jama Michalika czy krypta na Skałce. Plan spaceru opracował badacz kultury litewskiej i jej popularyzator w Polsce dr Kamil Pecela (Wydział Polonistyki UJ). Pomysł spaceru powstał w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie przy okazji wystawy twórczości Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa "Litewska opowieść". Celem wydarzeń towarzyszących wystawie jest m. in. "promocja wydarzeń i postaci związanych z litewską kulturą, które w Krakowie są słabo znane, a często zapomniane".

Kurier Wileński - Ks. Tadeusz Krahel: "Utrzymać wiarę i polskość"

Ks. dr Tadeusz Krahel jest historykiem Kościoła, w szczególności zajmuje się historią Archidiecezji Wileńskiej, z którą sam jest związany. Dziejom Archidiecezji i katolicyzmu na Wileńszczyźnie poświęcił szereg książek i publikacji. Obecnie ks. dr Krahel pracuje nad książką poświęconą martyrologii duchowieństwa wileńskiej w czasie II wojny światowej. "Pozostało mi jeszcze sporo pracy. Jest to temat trudny do opracowania, gdyż dotyczy bardzo dużego obszaru, od Puszczy Białowieskiej na południu po rzekę Dźwinę na północy, znajdującego się w granicach trzech państw — Białorusi, Litwy i Polski. Archidiecezja Wileńska była największą diecezją w przedwojennej Polsce. Starałem się odwiedzić jak najwięcej parafii, aby z rozmów z ludźmi, z wywiadów z księżmi, zebrać jak najwięcej informacji o wojennych losach księży" - mówi ks. Krahel w rozmowie z Kurierem Wileńskim.

Polskie Radio Dwójka - Cmentarz Na Rossie. "Lekcje polskiej historii"

Tematem audycji "Przestrzenie kultury" (z cyklu "Mikrokosmosy") na antenie Programu 2 Polskiego Radia z 29 listopada był Cmentarz na Rossie. Na tej najbardziej znanej wileńskiej nekropolii spoczywają m. in. weterani powstania styczniowego, żołnierze polegli w latach 1918-1919 czy żołnierze Armii Krajowej. Najczęściej odwiedzanym miejscem na cmentarzu jest Mauzoleum Matki i Serca Syna, gdzie złożone zostało serce Marszałka Józefa Piłsudskiego. O opiece nad wileńskim cmentarzem opowiada w audycji Alicja Klimaszewska, prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą.

Narodowy Instytut Dziedzictwa - Departament Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury Republiki Litewskiej i Narodowy Instytut Dziedzictwa - prozumienie o współpracy

W ubiegły czwartek, 10 grudnia, w siedzibie Narodowego Instytutu Dziedzictwa podpisane zostało porozumienie o współpracy pomiędzy Departamentem Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury Litwy a Narodowym Instytutem Dziedzictwa. W ramach porozumienia Strony deklarują wolę współpracy w różnych obszarach związanych z ochroną obiektów dziedzictwa kulturowego znajdujących się na terytoriach obydwu Państw, związanych z ich wspólną historią i kulturą. Poza uroczystością podpisania porozumienia o współpracy przedstawiciele strony litewskiej mieli okazję zwiedzić Łazienki Królewskie oraz odwiedzić Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Program Bałtycki Radia Wnet - Dymisja rządu na Łotwie. Czy mieszkańcy Wilna czują się bezpiecznie? Konferencja o prawach językowych mniejszości narodowych

Gośćmi grudniowego Programu Bałtyckiego Radia Wnet byli: red. Małgorzata Kozicz z Radia Znad Wilii oraz dr Elżbieta Kuzborska ze Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. Tematem rozmowy z pierwszym gościem były spory między prezydent Litwy a szefem rządu i ministrem spraw wewnętrznych na tle incydentu z pościgiem policji za uzbrojonym mężczyzną po ulicach Wilna. Rozmowa z Elżbietą Kuzborską była z kolei poświęcona konferencji o prawach językowych mniejszości narodowych zorganizowana przez SNPL.

Przegląd mediów 23 listopada-6 grudnia 2015 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 23 listopada-6 grudnia 2015 r.:

Gazeta Wyborcza - Więcej ciekawości niż nieufności

Nakładem Wydawnictwa Kolegium Europy Wschodniej ukazała się książka Piotra Kępińskiego i Herkusa Kunčiusa "Rozmowa Litwina z Polakiem": to zapis rozmowy dwóch literatów średniego pokolenia. Książka powstała w Wilnie w 2014 r. O książce opowiada Piotr Kępiński w wywiadzie z Łukaszem Grzesiczakiem w "Gazecie Wyborczej": "Chcieliśmy, żeby 'Rozmowa Litwina z Polakiem' była przede wszystkim opowieścią o nas samych. A dopiero na drugim planie o literaturze, muzyce, historii i polityce. Chcieliśmy udowodnić, że Litwin i Polak nie muszą w codziennej dyskusji wykłócać się o Żeligowskiego czy Piłsudskiego albo o prawa mniejszości polskiej na Wileńszczyźnie".

Przegląd Bałtycki - "Balticum" Kwartalnika Herito - recenzja numeru poświęconego regionowi bałtyckiemu

O nowym numerze kwartalnika "Herito", który ukazał się niedawno, poświęconym regionowi Morza Bałtyckiego pisze na portalu Przegląd Bałtycki Kazimierz Popławski: "Numer 20 Kwartalnika Herito, pt. 'Balticum', jest jedną z nielicznych (a może jedyną?) monografii, które tak szeroko i wieloaspektowo przybliżają zagadnienie tożsamości i wspólnoty regionu bałtyckiego. Czytelnik znajdzie w numerze szereg tropów, gdzie szukać podstaw poczucia wspólnoty, na jakim fundamencie może ona się wytworzyć i rozwijać. Co więcej 'Balticum' wychodzi poza rozważania czysto historyczne i polityczne łącząc teraźniejszość z często wcześniej niedostrzeganymi elementami spajającymi kultury nadbałtyckich państw".

Kurier Wileński - Na konferencji międzynarodowej o prawach językowych mniejszości narodowych

Konferencję "Pomiędzy integracją a wyłączeniem: prawa językowe mniejszości narodowych w Europie" zorganizowaną w Wilnie przez Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy relacjonuje "Kurier Wileński". "Dyskusja na temat językowych praw mniejszości narodowych w sferze publicznej jest często zdominowana przez emocje poszczególnych polityków. Chcieliśmy skupić się na akademickim naukowym podejściu i tak naprawdę pokazać trendy w ochronie praw językowych mniejszości narodowych, które obecnie przeważają w Europie" - tłumaczy w wypowiedzi dla "Kuriera" sekretarz naukowa SNPL dr Elżbieta Kuzborska.

L24 - Prawa językowe mniejszości narodowych. Konferencja w Wilnie

Konferencję "Pomiędzy integracją a wyłączeniem: prawa językowe mniejszości narodowych w Europie", która odbyła się 27 listopada w Wilnie relacjonuje portal L24.lt. W artykule przytoczone zostały wypowiedzi uczestników konferencji m. in. przedstawiciel Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w Genewie Belén Rodriguez de Alba, która podkreśliła, że "dobrze się dzieje, jeśli państwo promuje naukę języków mniejszości i naukę w tych językach, zaś akty prawne powinny być przychylne dla mniejszości, prawo stanowione w tym zakresie powinno być konsultowane z przedstawicielami mniejszości, a wymagania dotyczące znajomości języka państwowego powinny być racjonalne".

Radio Znad Wilii - Kuzborska: Pozbawiając prawa na oryginalny zapis nazwiska, pozbawiamy godności

Organizatorem ubiegłotygodniowej konferencji "Pomiędzy integracją a wyłączeniem: prawa językowe mniejszości narodowych w Europie" było Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy. Portal Radia Znad Wilii przeprowadził rozmowę z sekretarzem naukowym SNPL dr. Elżbietą Kuzborską, która była jednym z uczestników konferencji. "Kwestie, które były szczególnie zaakcentowane podczas konferencji, trafiają w nurt ogólnolitewskiej dyskusji na ten temat. Jak zaznaczono w niejednym wystąpieniu, imię i nazwisko są dobrem osobistym, które jest ściśle powiązane z godnością człowieka" - mówi w rozmowie dr Elżbieta Kuzborska.

Rzeczpospolita - Wręczyliśmy nagrody "Rzeczpospolitej" im. Jerzego Giedroycia

Wczoraj wieczorem w Warszawie po raz 15. wręczone zostały Nagrody im. Jerzego Giedroycia. Laureatami zostali: prof. Tomas Venclova, światowej sławy litewski poeta i eseista oraz Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego w Kownie. Laureaci zostali wyróżnieni za "budowanie dobrosąsiedzkich stosunków w Europie Środkowo-Wschodniej". Nagroda im. Jerzego Giedroycia została ustanowiona w 2001 r. przez redakcję "Rzeczpospolitej", w pierwszą rocznicę śmierci "Księcia z Maisons-Laffitte".

Rzeczpospolita - Sąsiedzkie życie w cieniu rosyjskiego hybrydowego totalitaryzmu 

Laureat tegorocznej edycji Nagrody im. Jerzego Giedroycia, prof. Tomas Venclova, odpowiada na pytania "Rzeczpospolitej", o sytuację w Rosji, o samego Jerzego Giedroycia, a także o stosunki polsko-litewskie i szanse rozwiązania problemów: "Sprawy, o które idzie, są naprawdę drobne. Mówimy o pisowni nazwisk i dwujęzycznych nazwach. Moim zdaniem łatwo rozwiązać tę kwestię, stosując się do standardów europejskich - nie obrażając ani Polaków, ani Litwinów" - uważa wybitny litewski intelektualista.

Rzeczpospolita - Praca domowa tylko częściowo odrobiona

Nagrodę im. Jerzego Giedroycia otrzymał również Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego z Kowna, łączący znanych intelektualistów z Litwy, Polski, Białorusi, Ukrainy i innych krajów. W imieniu Instytutu nagrodę odebrali doc. Andrzej Pukszto i dr Rūstis Kamuntavičius. "Bardzo mało jest dzisiaj w naszych społecznościach autorefleksji. Rzadko próbujemy krytyczne myśleć o samych sobie i spojrzeć na siebie oczami sąsiadów" - mówi w rozmowie z "Rzeczpospolitą" dr Kamuntavičius.

Polski Instytut Sztuki Filmowej - Rozmowa z Lianą Ruokytė-Jonsson

Podczas 40. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni odbyło się Polsko-Litewskie Spotkanie Koprodukcyjne podsumowujące wspólne działania Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Lietuvos kino centras na rzecz zainicjowania polsko-litewskich koprodukcji. O szczegółach tej inicjatywy, perspektywach polsko-litewskiej współpracy filmowej, kondycji kinematografii litewskiej oraz odbiorze kina polskiego na Litwie opowiada Liana Ruokytė-Jonsson z LKC.

Radio Znad Wilii - Szef Gabinetu Prezydenta RP Adam Kwiatkowski: Dostrzegamy aktywność Polaków na Litwie

"Dostrzegamy aktywność Polaków na Litwie" - mówi w rozmowie z portalem Radia Znad Wilii szef gabinetu prezydenta RP Adam Kwiatkowski, odpowiadający za koordynację prac Biura ds. Kontaktu z Polakami za Granicą w Kancelarii Prezydenta. W rozmowie poruszone zostały kwestie związane z problemami polskiej społeczności na Litwie i oczekiwaniami władz polskich. Jednocześnie Adam Kwiatkowski wyraził zadowolenie z aktywności Polaków na Litwie: "Cieszy to, że coraz więcej Polaków pełni na Litwie różne funkcje, funkcje samorządowe, funkcje z wyboru, że Polacy głosują na swoich rodaków, a ci później ich reprezentują na odpowiednich szczeblach władzy. Myślę, że to ważne, że jest ich coraz więcej, i że pokazują, że potrafią być dobrymi gospodarzami, nawet w niesprzyjających warunkach".