Przegląd mediów 21-28 marca 2016 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 21-28 marca 2016 r.:

Energetyka24 - Tory do rafinerii Orlenu w Możejkach nadal dzielą Polskę i Litwę

21 marca gościł w Warszawie minister energetyki Litwy Rokas Masiulis. Relację ze spotkania z ministrem, jakie zorganizowała Ambasada Litwy w Warszawie zamieszcza portal Energetyka24. "Minister energetyki Litwy był doskonale przygotowany do rozmowy z dziennikarzami na temat kwestii spornych związanych z Możejkami. Celnie punktował narrację polskiego koncernu, choć analizując jego słowa można wskazać przynajmniej kilka punktów, w których pojawiły się nieścisłości" - pisze autor relacji, red. Piotr Maciążek.

Biznes Alert - Masiulis: Litwa liczy na owocne rozmowy z PKN Orlen (ROZMOWA)

Terminal LNG w Kłajpedzie, Gazociąg Polska-Litwa, integracja Litwy z europejską siecią elektroenergetyczną, nowa elektrownia atomowa w Wisagini, Unia Energetyczna - to niektóre z tematów rozmowy jaką z litewskim ministrem energetyki Rokasem Masiulisem przeprowadził redaktor naczelny portalu Biznes Alert Wojciech Jakóbik. Litewski minister podkreślił w wywiadzie wagę współpracy z Polską i wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie energetyki. Masiulis ma również nadzieje na udane negocjacje z PKN Orlen dotyczące sytuacji rafinerii w Możejkach.

Polskie Radio - Zbrodnie stalinizmu. Historia trudno dostępna

W ubiegłym tygodniu odbyła się w Warszawie konferencja zorganizowana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia poświęcona sowieckim represjom w latach 1944-1946. Wzięli w niej udział historycy z Polski, Rosji, Ukrainy i Litwy. Trzech uczestników tej konferencji: dr Łukasz Adamski, prof. Arūnas Bubnys i prof. Nikita Pietrow było gośćmi red. Grzegorza Ślubowskiego w audycji "O wszystkim z kulturą" w Programie 2 Polskiego Radia. Prof. Bubnys, pracownik Centrum Badania Ludobójstwa i Oporu Mieszkańców Litwy opowiadał o badaniach zbrodni stalinowskich na Litwie.

Polskie Radio - Rosyjska propaganda

Świąteczne, Wielkanocne wydanie programu Piotra Pogorzelskiego "7 Dni Wschód" na antenie Polskiego Radia 24 poświęcone było tematowi rosyjskich wpływów w krajach bałtyckich. Rozmówcami prowadzącego byli: łotewska dziennikarka Sanita Jemberga, prezes Radia Znad Wilii mec. Czesław Okińczyc oraz Michał Kacewicz z "Newsweek Polska". "W litewskich sieciach kablowych można znaleźć kilkadziesiąt rosyjskich kanałów. Większość z nich podlega Putinowi. Przedstawiają w bardzo negatywnym świetle wydarzenia na Ukrainie. Ukraińcy są przedstawiani jako ci, którzy rozbijają Rosjan i ich nie szanują" - mówił w programie Czesław Okińczyc.

Przegląd Bałtycki - Rozmowa ludzi wolnych – recenzja „Rozmowy Litwina z Polakiem” Piotra Kępińskiego i Herkusa Kunčiusa

Dominik Wilczewski na portalu Przegląd Bałtycki recenzuje wydaną niedawno przez Wydawnictwo KEW książkę Herkusa Kunčiusa i Piotra Kępińskiego "Rozmowa Litwina z Polakiem": "Piotr Kępiński i Herkus Kunčius zasiadają do polsko-litewskiej rozmowy bez uprzedzeń, kompleksów i fobii, a przy tym nie unikają tematów trudnych i kontrowersyjnych. (...). I Polak, i Litwin z dystansem podchodzą do zbiorowego, ostentacyjnego patriotyzmu i narodowej tromtadracji, dlatego łatwiej im o porozumienie".

Przegląd mediów 14-20 marca 2016 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 14-20 marca 2016 r.:

Andrzej Saramonowicz (Facebook) - Mickiewicz uwolniony

Od kilku dni na scenie Teatru Narodowego w Warszawie "Dziady" Mickiewicza zaadaptowane przez litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa. O przedstawieniu tak pisze scenarzysta i reżyser Andrzej Saramonowicz: "Nekrošius powiódł mnie ścieżką, której istnienia zupełnie nie zakładałem. Robiąc przedstawienie niebywale autorskie, potężnie naznaczone własną wizją, okazał się najwierniejszy samemu Mickiewiczowi - geniuszowi, który nie daje się włożyć w jakiekolwiek jednoznaczne ramy. (...) Przedstawienie Eimuntasa Nekrošiusa to dla mnie niezwykłe wydarzenie. Bo wyzwala nas z obowiązku patrzenia na „Dziady” przez pryzmat romantyczno-patriotycznej lekcji. Bo pokazuje, że można z tego tekstu zrobić rzecz niezwykle nowoczesną, ale szczęśliwie nie uwspółcześnioną na siłę".

Kurier Wileński - W interesie państwa litewskiego leży wyrównanie stosunków z Polską

"Prowadzenie polityki, która odpycha od państwa litewskiego istotną grupę obywateli - ludności Litwy - czyli Polaków, jest działaniem wbrew interesom państwa litewskiego" - uważa prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski, politolog z Uniwersytetu Łódzkiego, członek Narodowej Rady Rozwoju, który udzielił wywiadu "Kurierowi Wileńskiemu". Zdaniem politologa, "w interesie strategicznej współpracy w obliczu zagrożenia rosyjskiego, w interesie państwa litewskiego leży wyrównanie stosunków z Polską po to, aby polska opinia publiczna była w stanie poprzeć politykę współpracy strategicznej z Litwą. Polska i Litwa są krajami demokratycznymi".

Rzeczpospolita - Co zrobią Litwini z lęku przed Moskwą

Jerzy Haszczyński ("Rzeczpospolita") pisze o pozytywnych sygnałach płynących z Wilna w kwestii stosunków polsko-litewskich. "Przysłuchuję się im bez wielkich nadziei, choć rozumiem, skąd się biorą: z lęku przed odrodzonym rosyjskim imperializmem. Pojednawcze tony Wilna wobec Warszawy to reakcja na przyśpieszony oddech Moskwy, rozochoconej aneksją Krymu i wojną na wschodzie Ukrainy" - pisze autor artykułu, który powątpiewa, że postulowane rozwiązania doczekają się realizacji. "Wątpliwości biorą się stąd, że Litwini chcą wykonać jedynie gest pod adresem mniejszości, a nie pochylić się nad jej najpoważniejszymi problemami" - stwierdza Jerzy Haszczyński.

Energetyka24 - Rozmowy Orlen-Litwa nieprzypadkowe. Wiosną KE ukarze Litwę za tory do Możejek

W ciągu najbliższych tygodni Komisja Europejska poinformuje o nałożeniu kary finansowej (do 10% dochodów) na Litewskie Koleje Państwowe za rozebranie odcinka torowiska pomiędzy rafinerią w Możejkach i granicą z Łotwą - informuje portal Energetyka24.com. Tory na tym odcinku zostały rozebrane przez Litewskie Koleje przed kilkoma laty, w związku z czym zakłady w Możejkach utraciły najbardziej rentowny szlak eksportowy dla swoich produktów. "Kara nałożona przez KE rozpocznie proces ubiegania się o odszkodowanie przez Orlen. Wygeneruje to dodatkowe koszty dla strony litewskiej i w razie odmowy współpracy przez nią otworzy możliwość dalszego dochodzenia swoich praw" - podaje autor artykułu, Piotr Maciążek.

Polskie Radio - "Dziady" Nekrosiusa. Polacy zakładnikami Mickiewicza

"Patrząc z centrum litewskiego mikrokosmosu, reżyser zauważa, jak bardzo "Dziady" zostały przeszacowane. Pokazuje, że to, co u Mickiewicza była próbą tworzenia mitu, stało się polską obsesją" - tak o inscenizacji "Dziadów" w warszawskim Teatrze Narodowym dokonanej przez litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa mówi krytyk teatralny Jacek Cieślak w programie Jacka Wakara "O wszystkim z kulturą" (Dwójka - Program 2 Polskiego Radia). W programie wziął udział także znawca litewskiego teatru współczesnego, Łukasz Drewniak.

Przegląd mediów 22 lutego-13 marca 2016 r.

Wybrane artykuły i materiały poświęcone tematyce litewskiej, stosunków polsko-litewskich i krajów bałtyckich w dniach 22 lutego-13 marca 2016 r.:

Radio Znad Wilii - Linkevičius w PKD: Musimy rozmawiać 

24 lutego w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbyło się spotkanie zorganizowane przez Polski Klub Dyskusyjny, którego gościem był litewski minister spraw zagranicznych Linas Linkevičius. Szef litewskiej dyplomacji opowiadał głównie o stosunkach polsko-litewskich, w tym o relacjach z szefami polskiego MSZ i sytuacji polskiej mniejszości na Litwie. "Nie chcę negować problemów, które naprawdę istnieją. Jednak wszystkie wspólne projekty mówią o tym, że nie ma jakiegoś ochłodzenia w relacjach" - stwierdził minister, wskazując na udane polsko-litewskie przedsięwzięcia w sektorze energetycznym i obronnym.

Ośrodek Analiz Strategicznych - Polsko-litewski węzeł gordyjski

O polsko-litewskim "węźle gordyjskim" pisze Bartosz Światłowski w analizie Ośrodka Analiz Strategicznych. Jak kształtowały się stosunki między Polską a Litwą w ostatnich latach, jakie są przyczyny problemów i jak doprowadzić do ich rozwiązania? "Polska musi umieć połączyć dbałość o interesy polskiej mniejszości z dbałością o realizację interesów narodowych, dla których zagrożeniem jest Rosja. Lata, w których polska polityka zagraniczna w odniesieniu do Litwy przechodziła ze skrajności w skrajność nie służyły ani mniejszości, ani racji stanu RP" - stwierdza autor analizy.

Radio Znad Wilii - Kępiński i Kunčius: Byłby wstyd, gdyby Polak nie dogadał się z Litwinem

Piotr Kępiński i Herkus Kunčius, współautorzy wydanej niedawno przez Wydawnictwo KEW książki "Rozmowa Litwina z Polakiem" spotkali się z wileńskimi czytelnikami - okazją były Targi Książki w Wilnie. "Paradoksalnie, rozmowa Polaka z Litwinem brzmi bardziej naturalnie niż z jakimkolwiek innym sąsiadem. Mimo że jesteśmy teraz podzieleni i trudno nam przebrnąć przez niektóre kwestie, byłby wstyd, gdybyśmy się nie dogadali" - mówił Piotr Kępiński, zaś Herkus Kunčius dodawał: "Mówiliśmy o wydarzeniach, których byliśmy świadkami, dlatego myślę, że jest w tym jakiś procent obiektywności. W każdym razie jest to mniej subiektywne, niż gdybyśmy mówili o mitach dziewiętnastego wieku".

Deutsche Welle - Czy Kreml może wykorzystać Polaków do wojny hybrydowej na Litwie? "Może dojść do próby wzniecenia rozruchów"

"Litewscy Polacy od dawna konfrontowani są z zarzutami, że sympatyzują z Rosjanami" - pisze Witold Janczys w artykule dla serwisu polskiego Deutsche Welle. Czy Kreml może wykorzystać Polaków do wojny hybrydowej na Litwie? Odpowiedzi na to szukają Robert Mickiewicz ("Kurier Wileński"), blogger Aleksander Radczenko, posłowie Arvydas Anušauskas (TS-LKD) i Jarosław Narkiewicz (AWPL) oraz Witold Jurasz (Ośrodek Analiz Strategicznych). "Polacy na Litwie są to zwykli ludzie, którzy wierni polskim korzeniom, są równocześnie lojalni wobec Litwy, choć mają pewien żal do Wilna za to, że nie stosuje się do norm Unii Europejskiej dotyczących mniejszości narodowych" - tłumaczy ten ostatni.

Nowa Europa Wschodnia - Wałęsa, Landsbergis - oskarżenia

W Polsce nie ustają spory wokół kwestii domniemanej współpracy Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa. Na Litwie podobne emocje budzi przeszłość pierwszego przywódcy niepodległego państwa, Vytautasa Landsbergisa. Czy historyczny lider Sąjūdisu współpracował z KGB? Szerzej o sprawie pisze Aleksander Radczenko w artykule dla "Nowej Europy Wschodniej": "Tak czy inaczej, rzekoma lub prawdziwa współpraca Vytautasa Landsbergisa i Lecha Wałęsy nie odbierze im ich miejsca na kartach historii. Na zawsze pozostaną symbolami walki z komunizmem, z dyktaturą, z okupantem".

Kurier Wileński - Jarosław Wołkonowski: Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych - ważne święto

Od 5 lat 1 marca obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" - uczestników antysowieckiego podziemia niepodległościowego. Z wkraczającymi wojskami sowieckimi walczyli także żołnierze Armii Krajowej na Wileńszczyźnie. "Straty spośród walczących w antykomunistycznym podziemiu na Wileńszczyźnie szacunkowo są oceniane na około 200 Żołnierzy Wyklętych" - wyjaśnia prof. Jarosław Wołkonowski, dziekan Wydziału Ekonomiczno-Informatycznego Filii w Wilnie Uniwersytetu w Białymstoku. "Aby dzień 1 marca był dla Polaków na Litwie znany i utrwaliłby się w świadomości społecznej, należy podjąć działania, mające na celu przywrócenie pamięci Żołnierzom Wyklętym i oddania im należytego hołdu" - uważa historyk.

Radio Znad Wilii - Oryginalna pisownia nazwisk: Mydlenie oczu przed wyborami?

Podczas wiosennej sesji litewskiego Sejmu rozpatrywane będą projekty ustaw dotyczących pisowni nazwisk w dokumentach. Nie wiadomo, który projekt poprze parlamentarna większość. Potrzebę rozwiązania kwestii pisowni nazwisk zauważył obecny rząd premiera Algirdasa Butkevičiusa. Na rozpatrzenie oczekują trzy projekty: socjaldemokratów, który zezwala na oryginalny zapis łącznie ze znakami diakrytycznymi, konserwatystów, który zezwala na zapis nielitewskich nazwisk w oryginale, ale tylko na dalszych stronach paszportu oraz obywatelski projekt nie różniący się zbytnio od projektu konserwatystów – zapis w języku nielitewskim na dalszych stronach paszportu.

Kultura Enter - Dział Wschodni. Litwa i kryzys migracyjny

Antoni Radczenko (Radio Znad Wilii) dla "Kultury Enter" o tym, jak Litwa reaguje na ogólnoeuropejski kryzys migracyjny - w artykule zarówno o reakcjach polityków, jak i postawach społecznych. Zgodnie z unijnymi ustaleniami Litwa ma przyjąć 1105 uchodźców z Syrii, Iraku i Erytrei. Na ich przyjęcie zgodził się rząd Algirdasa Butkevičiusa. "Kryzys migracyjny spowodowany sytuacją na Bliskim Wschodzie, który obecnie jest największym problemem w Europie i wywołuje skrajne oraz burzliwe dyskusje na najwyższym szczeblu, na Litwie raczej nie wpływa na dyskurs społeczny" - stwierdza autor artykułu.

Delfi - Linas Linkevičius: Na Litwie nie ma monopolu na reprezentowanie Polaków na Litwie

Minister spraw zagranicznych Litwy Linas Linkevičius udzielił wywiadu Ryszardowi Rotkiewiczowi z polskojęzycznej redakcji portalu PL DELFI. Rozmówcy skupili się głównie na stosunkach polsko-litewskich: "Pragmatyczne interesy dyktują swoje warunki i zasady, które są skierowane na budowanie pozytywnego fundamentu, pozytywnych stosunków, a nie na eskalację konfliktu. Sam konflikt jest sztuczny, sztucznie wzniecany i podtrzymywany przez uprzedzenia" - uważa szef litewskiej dyplomacji. Jaki jest sposób na poprawę relacji? "Politycy, dziennikarze, przedsiębiorcy, naukowcy, wszyscy powinniśmy się udzielać na rzecz polepszenia stosunków naszych narodów" - stwierdza Linkevičius.